Bu yılın Nobel Barış Ödülü, İran’ın önde gelen demokrasi savunucularından biri olan ve kadın haklarına yönelik çabaları nedeniyle cezaevinde bulunan Nergis Muhammedi’ye layık görülmüştü. Muhammedi’nin ödülünü, onun adına, çocukları aldı.
6 Ekim’de Norveç Nobel Komitesinden yapılan açıklamada, İran’da “baskı altındaki kadınlar için gösterdiği mücadele dolayısıyla” ödülün Muhammedi’ye verildiği bildirilmişti.
Norveç’in başkenti Oslo’da bulunan Oslo City Hall’de düzenlenen törende, aktivist Muhammedi’nin aldığı ödülü, Paris’te sürgünde olan 17 yaşındaki ikiz çocukları Ali ve Kiana Rahmani’ye verildi.
Kiana Rahmani, törende annesinin yazdığı mektubu okudu. Mektupta Muhammadi, İran hükümetinin “yıkıcı zulmüne karşı” verdiği mücadelede “en büyük ve en önemli müttefikleri” olarak nitelediği gazetecilere ve medya çalışanlarına teşekkür etti.
51 yaşındaki aktivist ve gazeteci, İran toplumunun “küresel desteğe” ihtiyacı olduğunu da vurguladı.
Ne olmuştu?
Muhammedi, İran’da insan hakları alanındaki çalışmalarıyla tanınan bir aktivistti. İran mahkemeleri tarafından ‘ulusal güvenliğe karşı eylemde bulunmak ve rejime karşı propaganda’ suçlarından mahkum edildi. Son olarak, 2019’da ülke genelinde patlak veren benzin fiyatlarındaki artışa karşı düzenlenen protestolar sırasında bir göstericinin anma törenine katılmasının ardından Kasım 2021’de cezaevine gönderildi.
Muhammedi, cezaevinde tutulduğu süre boyunca, Eylül 2022’de polis nezaretinde hayatını kaybeden Mahsa Emini’nin anısına başlayan protesto gösterilerine destek açıklamaları yaptı.
İranlı yetkililer, son yıllarda çeşitli nedenlerle meydana gelen rejim karşıtı protestoları sıklıkla ‘düşmanların komplosu’ olarak değerlendirdi. İran lideri Ayetullah Ali Hamaney, 2022’de başlayan ve ülkedeki en uzun süreli protesto gösterileri olarak nitelendirilen Mahsa Emini protestolarına ilişkin yaptığı açıklamada, ‘Bu olayların ABD, Siyonist rejim ve yandaşları tarafından planlandığını açıkça söylüyorum.’ ifadelerini kullandı. (AA)
